Dünyanın en yaşanabilir şehri unvanına 2017 senesinde de Avusturya‘nın başketi Viyana layık görüldü; üstelik 2009 senesinden bu yana sekinci kez arka arkaya ^{[1] [2]}!

Dünyanın en yaşanabilir şehirleri listesi, bir uluslararası danışmanlık şirketi olan Merker’in ^[1] 39 farklı kriteri göz önünde bulundurarak dünyadaki büyük şehirler arasında yaptığı karşılaştırma sonucu ulaştığı bilgilere dayanarak hazırlanmakta ^[2].

Ufak bir hatırlatma: İstanbul, son dönemlerde geçirdiği hareketli günler nedeniyle bir önceki seneye nazaran 11 basamaklık bir düşüşle listenin 133. sırasında kendine yer bulabildi.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’da yaşamak

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’ya Kahlenberg’ten bir bakış. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Haziran 2013.

10 yıldır bu şehirde yaşayan bir şahsın bu süre zarfında kazanmış olduğu tecrübelere dayanarak ve objektifinden fotoğraflar eşliğinde Viyana‘nın dünyanın en yaşanabilir şehri olmayı ne kadar hak ettiğine dair ufak bir analizde bulunmaya ne dersiniz?

Bu da ilginizi çekebilir

Kronolojik olarak:

„Viyana tarihi“.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana (mı?)

Bu soruya cevap bulabilmek için dünyanın en yaşanabilir şehirleri 2017 listesinin oluşmasında göz önünde bulundurulan kriterlerin bazılarına göz atalım:

 #  Ekonomi

Bir şehri dünyanın en yaşanabilir şehri konumuna ulaştırabilmeniz için belirli bir maddi alt yapıya sahip olmanız gerektiğinin bir sır olmadığına hemfikir olduğumuzu düşünüyorum.

Kişi başına düşen milli hasıla geliri ile dünyanın en zengin devletleri arasında yer alan Avusturya’nın başkenti Viyana, refah düzeyi yüksek bir şehir.

Bu da ilginizi çekebilir

Daha önceden hiç duymadığınız yönleriyle:

„Avusturya“.

“Nerede para orada saadet” sözünü ilk defa söyleyenin bir bildiği varmış anlaşılan.

 #  Eğitim

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’da, eğitim kalitesi üzerine farklı fikirler duyabilirsiniz; beğeneni de var beğenmeyeni de.

Bu da ilginizi çekebilir

Psikolog Zehra Gümüş ile Avusturyalı Türk gençlerin eğitimde dünü, bugünü ve yarını üzerine söyleşi;

„Türk Psikolog Viyana“.

Şu bir gerçek ki, eğitim sisteminin kalitesinde eskiye nazaran bir düşüş gözlemlemek mümkün. Özellikle de yüksek öğrenim kurumlarına ayrılan bütçelerin yetersizliği nedeniyle gelecekte ülkeyi zor günlerin beklediği uzmanlar tarafından dile getirilmekte. 

Avusturya’da hangi okul çeşitleri vardır, ders zorunluluğu kaç sene sürer, Avusturya’nın ara eleman yetiştirmede dünyanın en iyileri arasında bulunmasının sebepleri nelerdir, üniversiteler ve kabul şartları vb. soruların cevaplarını Avusturya Eğitim Sistemi başlıklı yazımda bulabilirsiniz.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana üniversiteleri: Viyana Üniversitesi. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Aralık 2013.

Düşük harç ücretleri, ödedikleri miktara kıyasla aldıkları kaliteli eğitim, diplomalarının Türkiye’de denklik alması vb. gibi nedenlerden dolayı dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana üniversiteleri, yurtdışında üniversite okumak isteyen Türk öğrenciler arasında bir hayli popüler. Viyana Üniversitesi, Viyana Teknik Üniversitesi ve diğer Viyana üniversitelerinde birçok Türk öğrenci eğitim görmekte.

 #  Sağlık sistemi

Özel sağlık sigortanız olmadan, ki benim yok, gittiğiniz doktorların sizinle artık daha az ilgilendiği bir gerçektir. Örneğin Avusturya’nın batısında (Tirol ve Vorarlberg) hastalara daha iyi bakıldığını gözlemleyebilirsiniz.

Sağlık sistemimin çok kötü olduğunu söylememiz abartı olur fakat sürekli yaşlanan nüfus ve sosyal sistemin şu anki yapısı itibarıyla Avusturya’nın uzun vadede bu yükün altından kalkamayacağı da uzmanlar tarafından dile getirilen bir diğer önemli nokta. Bu nedenle de Avusturya’yı bu konuda gelecekte zor günler bekliyor.

 #  Ulaşım

Bir şehrin yüksek yaşam kalitesine sahip olmasındaki en büyük etkenlerden biri de şüphesiz ki toplu taşımasının kalitesidir. 

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’nın harika toplu taşıma sistemi. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Haziran 2013.

Düzenli seferleri ve şehrin neredeyse her sokağına ulaşan toplu taşıma ağıyla Viyana şehri bu konuda da kesinlikle en iyiler arasında. Gelişmiş ülkelerin fertleri toplu taşıma kullanmayı fakirlik değil, tam aksine zenginlik olarak görürler ve Viyanalılar bu anlamda dünyanın en zengin insanlarından. 

Viyanalılar günlüğüne bir Euro ödeyerek aldıkları aylık kartları ile toplu taşıma araçlarını sınırsız olarak kullanabilmekteler. Yanlış okumadınız; günlüğü sadece bir Euro’ya toplu taşımayı sınırsız kullanma şansı!

Söz ulaşımdan açılmışken bir önemli noktaya daha değinelim:

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’nın bisiklet yolları. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Haziran 2013.

Viyana‘yı Viyana yapan bir diğer önemli özelliği de sahip olduğu ve şehrin dört bir yanını sarmış güzel bisiklet yollarıdır. Yaz aylarında bırakın özel aracınızı, toplu taşımaya bile ihtiyaç duymadan bisikletinizle şehrin her bir bölgesine ulaşmanız mümkün.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’nın ücretsiz bisikletleri. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Ocak 2017.

Bisikletiniz mi yok? Bu da sorun değil! İlk saati ücretsiz olan City Bike ile tanışmak için geç bile kaldınız!

 #  Uluslararası politik konumu ve diplomasi

Avusturya’nın yapmış olduğu en büyük diplomatik ataklardan biri, Viyana‘nın 22. bölgesinde 17 hektarlık alana kurulu olan ve 23 Ağustos 1979 senesinde faaliyete geçen Vienna International Centre’ı (VIC), seneliği 0,07€ (eski parayla 1 Schilling) gibi sembolik bir fiyata 99 seneliğine merkezi New York’ta bulunan Birleşmiş Milletler’e kiraya vermesi oldu.

Bu da ilginizi çekebilir

İlber Ortaylı’dan Avusturya’nın kısa tarihi;

„Avusturya tarihi“.

Bunun sonucunda New York ve İsviçre’nin ikinci büyük şehri Cenevre’den sonra BM’in üçüncü bürosuna ev sahipliği yapmaya başlayan Viyana, dünyada diplomasi alanında adının daha sık duyulmasına imkan sağlamış. (Not: BM’in dördüncü bürosu ise 1996 senesinde Kenya’nın başkenti Nairobi’ye kuruldu. Bölge dokunulmaz olduğundan burada görevli personel içeride vergisiz alışveriş yapabilmekte).

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’da bulunan Avusturya Parlamento Binası. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Haziran 2013.

Vienna International Centre’da aynı zamanda Ağustos 1979’dan bu yana Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın, kısaca IAEO (İngilizce: International Atomic Energy Agency) idare merkezi de bulunmakta.

Dünyanın diplomat yetiştiren en eski okulu olduğu söylenen ‘Diplomatische Akademie Wien’, 1754 senesinde İmparatoriçe Maria Theresia tarafından kuruldu ve bugün itibarıyla dünyanın dört bir tarafından öğrenciler diplomasi eğitimi almakta ^[7].

Dünya genelinde 190 üye devlete sahip Uluslararası Polis Teşkilatı ‚Interpol’ün temelleri de Viyana’da atıldı ^[8].

1960 senesinde Irak’ın başkenti Bağdat’ta kurulan ‘Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’ kısaca OPEC’in (İngilizce Organisation of Petroleum Exporting Countries) merkezi de 1965 senesinden bu yana Viyana‘da bulunmakta.

Bu ve benzeri kuruluşlar sayesinde Viyana, küçük bir ülkenin başkenti olsa da, dünya diplomasi arenasında sesini duyurmayı başarabiliyor.

 #  Havası ve suyu

Su hayattır!

Peki bu şehirde susuzluğunuzu gidermek için tonla para harcayarak şişe su almanız ve üstelikte bunun için süpermarket kuyruklarında boşa zaman kaybetmeniz gerekmeyeceğini söylesem?

Yoksa siz de evinize damacanayla su sipariş edenlerden misiniz? Viyana‘da yaşıyorsanız buna da gerek yok! Viyana‘da musluklardan akan suyu gönül rahatlığıyla kana kana içebilirsiniz.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’ya su taşıyan iki hattan biri. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Mayıs 2010.

Peki nereden geliyor bu değirmenin, daha doğrusu Viyana‘nın suyu? Şehirde komşu eyaletlerden gelen -genel durumlarda- %100 kaynak suyu tüketilmekte. Yıl ortalamasına bakıldığında ise şebekelere verilen suyun %5’ini zemin suları, %95’ini ise kaynak sularının oluşturduğunu görmekteyiz. Kaynak suları yüksek kaliteli olduğundan herhangi bir işleme gerek duyulmadan tüketilebiliyor ^[6].

Havasını unuttuk değil mi? Şuradan devam edelim:

 #  Çevre bilinci

Viyanalıların en çok takdir edilmeleri gereken konulardan biri de çevre bilinçleri yüksek bireyler olmaları.

Alte Donau’da doğayla iç içe. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Mayıs 2013.

Aşağıda, Kahlenberg’ten çekilen Viyana manzaralı bu fotoğrafta da gördüğünüz üzere, bir şehrin ciğerleri olan yeşil alanlar Viyana‘da özenle muhafaza edilmekte.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’ya Kahlenberg’ten bir bakış. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Haziran 2013.

Yeşili yok edip alışveriş merkezleri ya da çirkin çirkin binalar yapan sözüm ona yaşam mimarlarının olmayışı Viyana için elbette büyük bir kazanç.

Çöp ayrımı ve geri dönüşüm gibi konularda da Viyanalılardan öğrenebileceğimiz çok şey var.

 #  Turizm

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana, ziyaretçilerine birbirinden değerli tarihi eserleriyle de unutulmaz anlar yaşatan bir şehir.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana masalsı bir şehirdir. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Temmuz 2014.

Bu nedenle de bir turist olarak Viyana sokaklarını arşınlarken canınızın sıkılmayacağına şüpheniz olmasın!

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana, 2016 senesinde dünyanın en çok ziyaret edilen 18. şehri oldu. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş

Peki bu güzel şehir ne kadar turist çekmekte hiç merak ettiniz mi?

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana tarihi eserleriyle de görülmeye değer bir şehir. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Ağustos 2012.

Viyana, 6.69 milyon ziyaretçi sayısıyla 2016 yılında dünyada en çok ziyaret edilen şehirler listesinin 18. sırasında kendine yer buldu. İstanbul ise 11,95 milyon ziyaretçi ile listenin sekizinci sırasında yer aldı. Sıralandırmanın oluşumunda söz konusu şehirde en az bir gece konaklayan uluslararası misafir sayısı baz alınmakta ^[4].

Bu da ilginizi çekebilir

En çok özlediklerim eşliğinde

„İstanbul fotoğrafları“.

2016 senesinde gerçekleşen 4.000’den fazla organizasyonla kırılan yeni bir rekorla Viyana Avrupa’da en çok konferans düzenlenen şehir oldu. Öyle ki, 2016 senesinde ülkeye gelen her sekiz misafirden biri “kongre turisti” olma özelliğine sahipti ^[10].

 #  Kültür ve sanat

Biraz evvel sayılarından bahsettiğimiz ziyaretçilerin bir tercih nedeni olarak gördükleri ve uğrak yerleri arasında yer alan bu şehrin güzel tiyatroları, operaları, sarayları ve de müzelerine değinmeden geçmek olmaz elbette.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana kültür ve sanatta da dünyanın zirvesine oynuyor. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş

Viyana‘ya gelen turistlerin en çok ziyaret ettikleri yerler arasında ise görkemli Viyana Devlet Opera Binası bulunmakta.

Bu da ilginizi çekebilir

Viyana rehberi Ali Çiçek ile söyleşi:

„Viyana’da yaşamak ve Viyana’yı tanımak“.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’da akla ilk gelen yerlerden birisi Viyana Devlet Opera Binası’dır. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Mayıs 2017.

Şehrin tarihine şahitlik eden Viyana Şehir Müzesi, Türkiye dışındaki müzeler arasında en kapsamlı Osmanlı savaş malzemeleri koleksiyonuna sahip olan Viyana Askeri Tarih Müzesi ve dünyanın en önemli müzeleri arasında gösterilen Viyana Sanat Tarihi Müzesi, savaş meydanlarında Türklere karşı kazandığı galibiyetler nedeniyle kendine Avusturya tarihinde özel bir yer edinen Prens Eugen’in yaptırdığı ve değerli sanat koleksiyonlarına ev sahipliği yapan Belvedere Sarayı bunlardan bazılarıdır.

Bu da ilginizi çekebilir

Viyana’nın en güzel saraylarından bir tanesi:

„Schönbrunn Sarayı“.

Bu da ilginizi çekebilir

Türklere savaş meydanlarında yenilgiler yaşatan Prens Eugen’in yazlık sarayı: 

„Belvedere Sarayı“

Bu da ilginizi çekebilir
Türkiye dışındaki müzeler içerisinde en fazla Türk eseri burada:

„Viyana Askeri Tarih Müzesi“.

Bu da ilginizi çekebilir
Türklerin Avusturya’ya göç tarihine ışık tutan müze:

„Viyana Şehir Müzesi“.

 #  Boş zaman faaliyetleri

Hangimiz vaktinin tamamını sadece çalışarak, ailesine ve de kendine vakit ayır(a)madan geçirmek ister ki?

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana’da boş zamanlarınız pek de boş geçmeyecek. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Mayıs 2017.

Kültür ve sanat faaliyetlerinin yanı sıra restoranları, Viyana kafeleri, sinemaları vb. birçok farklı mekânlarıyla Viyana, değerlendirmesini bilene Avrupa’nın en sosyal şehirlerinden birisidir.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana boş zamanlarını değerlendirmesini bilenler için fırsatlarla dolu bir şehir. Wiener Riesenrad. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Ocak 2017.

Başka hiçbir şey yapmasanız dahi yıl içerisinde sadece Viyana Belediye Binası (Wiener Rathaus) önünde gerçekleşen farklı faaliyetlere katılmanız bile içinizi ferahlatmaya yetecektir.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana Noel zamanı nasıl olur hiç merak ettiniz mi?  O halde Viyana’nın Noel pazarları başlıklı yazım da ilginizi çekecektir.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana sosyal faaliyetlerin de merkezi. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş

Peki, hiç daha önceden yeni yıla Viyana‘da girmeyi düşünmüş müydünüz? Viyana’da yılbaşı Kutlamaları başlıklı yazımda bu şehrin yılın bu döneminde de ne kadar farklı ve güzel bir hale büründüğünü fotoğraflar eşliğinde sizlere göstermeye çalıştım.

Viyana manzaralı açık yüzme havuzu Krapfenwaldbad. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Ağustos 2017.

Peki, günlüğü sadece 5 €’ya Viyana manzaralı bir açık havuzda yüzmeye ne derdiniz? Her gün gitmek isterseniz 23 €’ya bir aylık kart da alabilirsiniz. Evet, fiyatları yanlış okumadınız; Viyana güzel olduğu kadar aynı zamanda sosyal bir şehir!

 #  Spor aktiviteleri

Yoksa siz de yaşadığınız şehrin bu konuda size sunduğu kısıtlı imkânlar nedeniyle spor yapmak için hafta sonunu ya da tatilleri bekleyenlerden misiniz?

Bu Viyanalılar için geçerli bir durum değil!

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana: Tuna Nehri, Ekim 2015. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş

Özellikle de yaz aylarında iş çıkış saatlerinde biraz evvel bahsettiğimiz muazzam toplu taşıma ağından faydalanarak kısa süre içerisinde şehrin güzeller güzeli parklarından birine ya da  Tuna Adası’na (Donauinsel) kendinizi atabilir ve bir dahaki iş günü için enerji depolayabilirsiniz.

Viyana’yı dünyanın en yaşanabilir şehri yapan güzelliklerden biri: Tuna Nehri. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Haziran 2013.

Bu da ilginizi çekebilir

Başkent Viyana’dan ülkenin bir diğer ucuna uzanan turun rotası; 

„Avusturya bisiklet turu rotası“.

 #  Güvenlik

Avrupa’nın bazı şehirlerine gidip de soyulmadan dönenlerin çok şanslı olduklarını duymuşsunuzdur.

Örnek mi? Barselona!

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana aynı zamanda da güvenli bir şehir. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Ekim 2014.

Viyana‘ya yolu düşen ve başına bu tarz bir olay gelen bir turiste kolay kolay rastlayamayacaksınızdır. Çevremde de böyle bir tanıdığım olmamakla beraber, şahsen ben de bu konuda kötü bir tecrübe yaşamadım (Tık, tık, tık).

Viyana o kadar güvenli bir şehirse, bisikletimi kilitlemeden kapının önüne bırakabilir miyim? diye soracak olursanız, işte bunu denememeniz yararınıza olabilir. Güvenli dediysek evliyalar şehri de demedik. Peşine karalar bağlamadığım bisikletlerim olmadı değil.

 #  Viyanalılar

Dünyanın en yaşanabilir şehri seçilen Viyana‘nın insanları, somurtkan ve suratsız oldukları gerekçesiyle diğer Avusturyalılar arasında pek sevilmezler.

Ben Parisliyim, Fransız değil! diyen şahıslar misali kendisini Avusturyalı değil de, Viyanalı olarak gören yerlilerle karşılaşabilirsiniz. Soy ismi Mrockowski olan bir vatandaşın kendini Viyana‘nın yerlisi olarak görmesi de ayrı bir konu gerçi, üzerine tartışılabilir.

Dünyanın en yaşanabilir şehri Viyana ahalisi diğer Avusturyalılar tarafından pek sevilmez. Fotoğraf: © Muratcan Gümüş, Ağustos 2014.

Viyana‘yı değerli kılan bir diğer özelliği de, 183 farklı ülkeden gelen insanların bir arada yaşadığı bir metropol olmasıdır. ^[3] Bu kadar farklı milletin içinde favorim ise İranlılar.

Bu da ilginizi çekebilir

Viyana’dan insan fotoğrafları;

„İnsan resimleri Viyana“.

Şimdi size bir soru sormak isterim:

Sizce Viyanalılar (ya da genelleme yapacak olursak Avusturyalılar) ne kadar dürüst bir millet?

Avusturya, Alman iktisatçı Johann Graf Lambsdorff tarafından 1995 senesinde hayata geçirilen ve rüşvetçi politikacı ve devlet memurları baz alınarak dünya genelinde ülkelerin karşılaştırıldığı listede (bkz. İngilizce: Corruption Perceptions Index) ^[5], son senelerde imajını biraz düzeltmişe benziyor.

Dünyanın en yaşanabilir şehirleri listesi 2016 ^[2]

Avusturya Devlet Televizyonu ORF’in Mercer verilerine dayanarak oluşturduğu haritayı sizler için Türkçe’ye çevirmeye çalıştım ve güzel şehir İstanbul‘u da ekledim:

Dünyanın en yaşanabilir şehirleri haritası. ^[2]

Dünyanın en yaşanabilir şehirleri listesinin zirvesine kurulan Viyana‘yı takip eden ve ilk ona giren şehirler ise şunlar oldu:

1. Viyana, Avusturya
2. Zürih, İsviçre
3. Auckland, Yeni Zelanda
4. Münih, Almanya
5. Vancouver, Kanada
6. Düsseldorf, Almanya
7. Frankfurt, Almanya
8. Cenevre, İsviçre
9. Kopenhag, Danimarka
10. Basel, İsviçre

Listede dikkatimizi çeken bir nokta ise dünyanın en yaşanabilir şehirlerinin çoğunluğunun Avrupa’da bulunması.

Değerlendirme

Herhangi bir kenti dünyanın en yaşanabilir şehri olarak ilan etmek bir hayli iddialı bir olay.

Dünyanın bütün şehirlerini tek tek gezip, uzun süreler orada yaşayarak bir karşılaştırma yapmak gibi bir imkanımız maalesef yok ve dolayısıyla da böyle bir sıralamanın ne kadar sağlıklı olduğunı değerlendirmek bir hayli zor.

Sadece yukarıda sayılı ilk ona girmiş şehirlerin hepsinde yaşayıp, hepsini tek tek kıyaslama yapmak için bile yıllara ihtiyaç duyabilirsiniz. Keza birkaç hafta bir şehirde yaşamak orası hakkında bilgi sahibi olmak için yeterli olmayacaktır.

Uzun süre söz konusu şehrin toplu taşıma araçlarını kullanmadan, trafiğinde direksiyon sallamadan, acil bir durumda hastanelerine düşmeden, bürokrasiye uzağından yakınından dokunmadan, iş hayatını görmeden, eğitim kurumlarının sıralarında dirsek çürütmeden yapılmış bir sıralamanın pek değer arz etmediğini düşünmek mümkün. Sonuç olarak bu listeyi hazırlayanlar başkalarının fikirlerinden yola çıkarak böyle bir sonuca ulaştılar.

Doğrusu böylesine güzel bir şehirde yaşama imkânına sahip olduğum için kendimi şanslı hissediyorum.

Her ne kadar elmayla armutu kıyaslayan bu tarz listelere pek itibar etmesek de, güzel Viyana‘yı gönlümüzün dünyanın en yaşanabilir şehri ilan ediyoruz. Viyana bunu hak ediyor!

https://kontrast.at/wien-lebenswerteste-stadt-der-welt-warum/

https://kontrast.at/wien-klimaschutzprogramm-co2-emissionen/

Kaynakça

[1] Vienna Tops Mercer’s 19^th Quality of Living Ranking. Erişim tarihi: 19.03.17.

[2] Studie zur Lebensqualität: Wien an Spitze. Erişim tarihi: 19.03.17.

[3] In Wien wohnen Menschen aus 183 Ländern. Erişim tarihi: 19.03.17.

[4] Die 20 meistbesuchten Städte der Welt. Erişim tarihi: 19.03.17.

[5] Corruption Perception Index. Erişim tarihi: 19.03.17.

[6] Der Weg des Wiener Wassers von den Alpen in die Stadt. Erişim tarihi: 19.03.17.

[7] Geschichte der Diplomatischen Akademie Wien. Erişim tarihi: 19.03.17.

[8] Interpol – History. Erişim tarihi: 19.03.17.

[9] OPEC – Brief history. Erişim tarihi: 19.03.17.

[10] Wiener Tagungs-Bilanz 2016 mit neuen Rekordwerten. Erişim tarihi: 19.03.17.