Fachhochschule nedir ? sorusu, Avusturya’da üniversite okumak isteyen bir öğrencenin Avusturya Eğitim Sistemi ile ucundan az biraz haşır neşir olduktan sonra kendisine yöneltebileceği sorular listesinin başında gelebilir.

Viyana Teknik Üniversitesi vs. Fachhochschule. Kaynak: tuwien.ac.at, technikum-wien.at, freeimages.com

Fachhochschule nedir ? Avusturya’da hangi üniversite çeşitleri vardır? Üniversite ve Fachhochschule arasındaki fark tam olarak nedir? Hangi üniversite sistemi sizin için en doğrusu? Üniversiteden Fachhochschule‘ye yatay geçiş yapmak mümkün mü? Yatay geçiş yaparken nelere dikkat etmeli? Fachhochschule ve üniversite diplomaları Türkiye’de denklik alabiliyor mu? Sorularınızın cevapları bu yazıda.

Fachhochschule ya da kısaca FH; Avusturya, Almanya ve İsviçre gibi Alman dili konuşulan ülkelerde üniversite çağına gelmiş bir gence -klasik üniversite eğitim sisteminin yanı sıra- sunulan bir diğer üniversite çeşididir.

Bu da ilginizi çekebilir

Viyana’da üniversite eğitimi üzerine;

Sıkça Sorulan Sorular – Viyana’da üniversite

Fachhochschule nedir?

Avusturya’da üniversite çeşitleri

İlk olarak bilmeniz gereken Avusturya’da üniversite çağına gelmiş bir öğrenciye iki farklı eğitim sisteminin sunulduğudur:

1. Üniversite
2. Fachhochschule (Üniversite dengi meslek yüksekokulu)

(Yazının bundan sonraki kısmında Almanca bir terim olan Fachhochschule’yi kullanmak istiyorum. Ne anlama geldiğini artık zaten biliyorsunuz).

Fachhochschule nedir?

Almanca “Schule” kelimesinin Türkçe karşılığı “okul”. Fachhochschule ise Türkçe’de “Meslek Yüksek Okulu”na denk gelmekte. Yine aynı şekilde “Uygulamalı Bilimler Üniversitesi” de denilmekte (bkz. İng. The University of Applied Sciences).

Viyana’da yüksek lisans yapan ODTÜ mezunu Emre Maden ile yaptığımız Avusturya Yüksek Lisans başlıklı söyleşide, kendisi Türkiye’deki üniversite eğitimini lisenin bir uzantısı olarak nitelendirmişti. Aynı durum Fachhochschule için de geçerli; öğrencinin uyması gereken bir ders programı, dönem sonu kesin sınav tarihleri vs bulunmakta. Okulun biraz evvel bahsettiğimiz İngilizce isminden de anlaşılacağı üzere, burada öğrenci iş hayatında sık karşılaşılan belirli başlı durumları uygulamalı olarak öğrenir.

Buradan şu sonucu çıkarmak mümkün; Fachhochschule pratik eğitime dayalı ve iş hayatına ara eleman yetiştiren bir eğitim kuruluşudur. Ara elemandan kastım, teknik lise (HTL) mezunlarıyla üniversite mezunları arasında bir yerlerde. Bir aksilik olmaması durumunda öğrenci beş senelik bir eğitimin (lisans+yüksek lisans) ardından yüksek mühendis (Dipl.-Ing.) olarak mezun olur.

Not: Özlem Fırtına hanımefendinin uyarısı nedeniyle bir konuya açıklık getirmek istiyorum. Yüksek lisans yapmanız durumunda Dipl.-Ing. unvanı alacaksınız. Lisans mezunları BSc unvanı alırlar.

Üniversite

Üniversitede teoriye dayalı ağır bir eğitim verilir. Ders programını kendisi belirleme, hangi dersi ne zaman yapacağı, derse ne zaman girip ne zaman çıkacağı, sınavları ne zaman yapacağı konularında her bir öğrenci özgürdür.

Bu da ilginizi çekebilir

Oğuz Ege Saraoğlu ile Viyana Teknik Üniversitesi‘nde lisans eğitimi üzerine söyleşi: 

„Avusturya’da üniversite okumak“

Bu sistemde öğrenci kendini organize etmesini ve kendi çabalarıyla araştırarak problem çözmeyi öğrenir.

Bu da ilginizi çekebilir

Viyana Teknik Üniversitesi başvuru, Viyana Teknik Üniversitesi bölümleri vs üzerine A’dan Z’ye Rehber;

„Viyana Teknik Üniversitesi“

Tecrübeler göstermektedir ki, Türkiye’de lise eğitimi alan bir öğrencinin bünyesi bu kadar özgürlüğü kaldırmayabiliyor. Şu zamanda derse gir ve şu zamanda sınavları yap diye arkalarından koşan olmadığından, zamanını başka uğraşlarla geçiren ve bir zaman sonra okuldan soğuyan arkadaşlarımız olmadı değil.

Bu da ilginizi çekebilir

Avantaj ve dezavantajları ile;

„Viyana’da okumak“

Üniversitede eğitim süreci Fachhochschule’ye nazaran daha uzundur, beş sene sonunda (lisans+yüksek lisans) mezun olan öğrenci sayısı çok azdır.

Bu da ilginizi çekebilir

Avusturya vizesi için gerekli evraklar , Viyana Üniversitesi bölümleri, Viyana kalacak yer ve daha fazlası bu yazıda:

„Viyana Üniversitesi“

Fachhochschule ve üniversite arasındaki fark(lar)

Üniversitede öğrenci hangi derse ne zaman girip ne zaman çıkacağını ve sınavları ne zaman yapacağını kendisi belirler. Buna karşılık Fachhochschule isminden de belli olduğu üzere (Almanca: Schule=Okul) okul sisteminde eğitim verir; derslerde yoklama, uymanız gereken kesin bir ders programı ve dönem sonu belirli sınav tarihleri vardır. Bu sistemde öğrencinin kısıtlı bir özgürlüğü vardır, belirli bir çerçevede hareket etmesi beklenir.

Zamanını iyi değerlendirmeyi bilen, hiçbir zorunluluğu olmadığı halde derslere düzenli bir şekilde giden ve aynı şekilde sınavları çok ertelemeden yapma konusunda kararlılık gösteren bir öğrenci olabileceğinizi düşünüyorsanız tercihinizi üniversiteden yana kullanmanızın önünde hiçbir engel yok. 

Şayet arkamda biri koşmadan ders çalışamam, daha az ders çalışarak mezun olmak istiyorum ve lise sisteminde bulduğum rahattan feragat etmek istemiyorum diyorsanız Fachhochschule’ye gitmenizde yarar var. Teknik üniversitede istediği performansı bir türlü yakalayamayan birçok şahıs Fachhochschule’ye yatay geçiş yaparlar.

İşveren gözünde üniversite mezunları meslek yüksek okulu mezunlarından daha değerlidir.

Öğrencilik yıllarımda Fachhochschule’de inşaat mühendisliği okuyan yaşıtım bazı arkadaşlara statik dersinde yardımcı olduğumdan ve dolayısıyla derslerde ne öğrendiklerini iyi kötü bildiğimden şunu söylemem mümkün:

Teknik üniversitede okumak daha zahmetli ve daha uzun zaman gerektiren bir iş. Lütfen tüm bu yazdıklarımdan Fachhochschule’de diplomayı hediye ediyorlar tarzından bir düşünceye kapılmayınız, bir hedefi olmayan ve üniversitede çok başarısız olan bir öğrenci muhtemelen burada da başarısız olacaktır.

Bu da ilginizi çekebilir

Karşılaştıkları zorluklar ve başarısılık sebepleri ile; 

„Viyana’da okuyan Türk öğrenciler“.

Teknik üniversitede istediği performansı bir türlü yakalayamayan öğrencinin zihninde Fachhochschule’ye yatay geçiş yapma fikri doğabilir. Nasıl olacakmış bu diye merak ediyorsanız, son birkaç haftada birçok kez işittiğim aşağıdaki sorulardan başlayalım.

Tavsiye makale: Avusturya üniversitelerinde başarılı olabilmek için nasıl bir strateji izlenebilir?

Viyana Teknik Üniversitesi’nden Fachhochschule’ye yatay geçiş

Bu sorunun cevabını tam olarak kendim de bilmediğimden, 02.11.2016 tarihinde FH Technikum Öğrenci İşleri Daire Başkanlığını arayarak bu konuda kendilerinden detaylı bilgi rica ettim. Sonuç olarak bu mümkün. Öğrendiklerimi detaylı olarak sizinle paylaşmadan önce böyle önemli bir kararı vermeden sağlıklı bir durum değerlendirmesi yapmanızın yararınıza olacağını hatırlatmak isterim. 

Bu da ilginizi çekebilir

Karar aşamasından mezuniyet konuşmama (video) Viyana Teknik Üniversitesi ‘nde tecrübelerim: 

„Yurtdışında üniversite okumak“

Üniversitede yapamayacağınızı düşünüyor ve Fachhochschule’ye yatay geçiş yapmak istiyorsanız bu olayın artılarını terazinin bir kefesine, eksileriniyse diğer kefesine koyup tartmayı deneyin. Nasıl mı? İsterseniz bu işi beraber yapmayı deneyelim:

Neden Fachhochschule’ye geçmelisiniz?

• Viyana Teknik Üniversitesi’nin kendine has, özgürlükçü ama bir o kadar da tutucu eğitim sistemi hakkındaki yazımı okumuş olduğunuzu düşünüyorum. Şayet teknik üniversitenin eğitim sistemine alışamamanız nedeniyle okulu bırakma noktasına kadar geldiyseniz, hayatınızın geriye kalanını etkileyecek bu tarz radikal bir kararı vermeden önce Fachhochschule’ye geçmeyi düşünebilirsiniz. Sonuçta buradan alacağınız diploma da işinize yarayacaktır.

• Teknik üniversitede yapamayacağını anlayıp Türkiye’ye dönerek özel üniversitelerden birinden diploma almayı düşünen bazı arkadaşlarımızın varlığından haberdarım.  Unutmayın ki, Türkiye’ye eli boş dönmeniz durumunda birçok şeye sil baştan başlamanız gerekecektir ve bu da haliyle zamanınızdan çalacaktır. İlerleyen yaşınız nedeniyle büyük ihtimal okuldan soğumuş olacak ve üniversite adına hiçbir şey duymak istemeyeceksiniz. Diplomanız (yüksek lisans) Türkiye’de denklik alacaksa, neden Fachhochschule’ye geçmeyi düşünmeyesiniz? 

• Üniversite yıllarında yapmak zorunda oldukları uzun stajlar nedeniyle iyi kötü bir tecrübe edinen FH mezunları bazı iş verenler için cazip olabilmekte. 

• Avusturya eğitim sistemi üzerine yazımda ülkede üniversite mezunlarına akademik unvan verildiğinden bahsetmiştim. Şayet bu konu sizin için önemliyse; Avusturya eğitim sistemini berbat bir hale getiren Bologna uyum süreci nedeniyle teknik bölümlerde üniversite ve Fachhochschule mezunları aynı unvanı (Dipl.-Ing.) almakta (Yüksek lisans mezunları için geçerli) .

Neden Fachhochschule’ye geçmemelisiniz?

• Teknik üniversite bir markadır. Özellikle yüksek pozisyonlardaki açığı kapatmak isteyen işveren gözünde üniversite mezunları Fachhochschule mezunlarından daha değerlidir. Örneğin inşaat mühendisliği dalında hesap kitap işlerini daha derin teorik bilgiye sahip olan teknik üniversite mezunları yapar. Diğer mühendislik dallarında da durumun farksız olduğunu arkadaş çevremden biliyorum. Gerçek bir mühendis olmak istiyorsanız ya da aldığınız diplomanızın daha değerli olmasını istiyorsanız teknik üniversitede kalın.

• İlk başlarda bir teknik üniversite mezunu kadar iyi maaş alamayacaksınız. Zaman ilerledikçe işinizde iyi olmanız durumunda açığı kapatabilirsiniz.

• Teknik üniversite hocaları dallarında isim yapmış başarılı şahsiyetlerdir. Eğitim kalitesi daha farklı olacaktır.

Üniversiteden Fachhochschule’ye geçerken nelere dikkat etmeli?

• Telefonda görüştüğüm bayanın verdiği bilgilere göre üniversiteden Fachhochschule’ye yatay geçiş yaparken Türkiye’den Avusturya’ya üniversite okumak için gelmiş olmanız bir sorun teşkil etmemekte.

• Aynen üniversitede de olduğu üzere, Fachhochschule’de eğitim görebilmek için Almanca kurslarını tamamlamış olmalısınız. Teknik üniversiteye başlamadan yaptığınız kursların belgeleri işinizi görecektir.

• Fachhochschule’nin öğrenci kapasitesinin teknik üniversiteninkinden çok daha kısıtlı olması nedeniyle, örneğin makina mühendisliği bölümüne senede sadece 70 öğrenci kabul edildiğini öğrendim. Kapasitenin üzerinde başvuru olması durumunda öğrenciler ‘Reihungstest’ dedikleri sıralandırma sınavına tabi tutulmaktalar ve en iyi öğrenciler alınmakta. Bu sınavda okumak istediğiniz bölüme kaç kişi başvurduysa o kadar rakibiniz var. Sınavı yapan arkadaşlardan duyduğum zor bir sınav olmadığı yönünde. Örneğin makina mühendisliği öğrencilerinin İngilizce, matematik ve fizik derslerinden sınava tabi tutulduklarını öğrendim.

• Üniversitelere isteğe bağlı olmak üzere kış (Wintersemester) ya da yaz (Sommersemester) döneminde başlamanız mümkün. Fachhochschule’ye ise sadece güz döneminde başlayabilirsiniz (aynı lisedeki gibi). Güz dönemi okula başlayabilmek için bahar aylarında giriş sınavına başvuruda bulunmanız gerek. Sınav tarihleri hakkında daha detaylı bilgilere örneğin FH Technikum Wien İnternet sayfasından ulaşabilirsiniz.

• Teknik üniversitede yapmış olduğunuz sınavları kredilerin (ECTS) denk olması durumunda saydırmanız mümkün. Böylece bu derslerden muaf olacaksınız.

Bu da ilginizi çekebilir

Psikolog Zehra Gümüş ile Avusturyalı Türk gençlerin eğitimde dünü, bugünü ve yarını üzerine söyleşi:

„Türk Psikolog Viyana“

Yukarıda yazdıklarıma eklemek istedikleriniz ya da bu konu hakkında sorularınız varsa, lütfen e-posta yoluyla göndermek yerine yazının altına yorum olarak yazınız. Böylece belirli bir zaman sonra bu yazıyı okuyacak arkadaşlar da alacağınız cevaptan istifade edebilirler. Anlayışınız için teşekkürler.